Fruktoz

Disakkaritler

İki monosakkarit molekülünün (Glikoz,Fruktoz,Galaktoz) glikosid bağları ile birleşmesi ve 1 mol su açığa çıkarmasıyla sonuçlanan kimyasal reaksiyonla bir molekül disakkarit oluşur.Ortama su çıkaran bu reaksiyona ”Dehidrasyon sentezi” adı verilir.Reaksiyonun tam tersi olursa, 1 mol su gerekir ve disakkaritin su ile parçalanmasına ‘Dehidroliz’ denir.Karbonhidratlar omurgalılarda kanda glikoz halinde taşınırken diğer hayvanlarda genellikle disakkarit formunda taşınır.

Örnek verecek olursak;

Sükroz(Çay şekeri) yani şeker ülkemizde şeker pancarından üretilirken,güney yarımkürede çoğunlukla şeker kamışından elde edilir.Disakkarit olan sükroz pancar ve şeker kamışı bitkilerinin iletim sistemlerinde, karbonhidratların taşınma biçimidir.Bir önemli disakkaritte memelilerin sütlerinde bulunan Laktoz’dur.

Glikoz+Glikoz —-> Maltoz + Su

Glikoz+Fruktoz —->Sükroz(Çay Şekeri) + Su

Glikoz +Galaktoz —-> Laktoz(Memelilerdeki Süt) + Su

Monosakkaritler

Genel formülleri (CH2O)n olan monosakkaritler hücre içerisinde oksidasyona uğrar ve açığa çıkan enerji hücre tarafından canlılık faaliyetleri için kullanılır.

Monosakkaritler yapılarında bulunan karbon sayısına göre isimlendirilirler.,4 karbonlu tetroz karbonlu pentoz,riboz,deoksiriboz gibi..Riboz RNA yapsına,Deoksiriboz DNA yapısına katılır.Glukoz,Fruktoz ve galaktoz birer monosakkarittir.

Glikoz fotosentetik bir üründür.Fotosentetik canlılarda glikoz fruktoza çevrilir.Glukoz memeli canlılarda hayat sıvısı olan kanda bulunması şart olan beyin hücrelerinin en önemli enerji kaynağıdır.İnsanlarda 1 mm kanda 90-100 mg glukoz bulunması gerekir.

Hastalar damar yolu ile verilen serum aslında sulandırılmış glikozdur.Kana karışan serumdaki glikoz hücre zarından hücre içerisine geçer ve oksidasyona uğrar.Kandaki fazla glikoz ise karaciğerde bir polisakkarit olan glikojen şeklinde depolanır. Aslında glikozun kan içindeki miktarını düzenlemede karaciğer ve pankreasın yanısıra beyindeki hipofiz bölgesi ve pankreasın görev aldığı karmaşık bir mekanizmadır.Ayrıntılı bilgilere ileriki makalelerde değineceğiz.